ISMET ALAJBEGOVIĆ ŠERBO:

Prije trideset pet godina na ahiret je preselio istaknuti umjetnik Ismet Alajbegović Šerbo. Na različitim umjetničkim pozicijima na Radiju Sarajevo, kasnije Radioteleviziji Sarajevo, preko soliste na harmonici, člana slavnog dueta harmonika Alajbegović-Petković, pa sve do šefa Narodnog orkestra Radiotelevizije Sarajevo proveo je cijeli radni vijek. Posmatrano sa muzičkog aspekta, Šerbo je postavio temelje sevdalinci kakvu je danas poznajemo, u formalnom, melodijskom, harmonijskom i izvođačkom smislu, dovevši je do samog vrha umjetnosti. Instrumentali i foršpili koje je ovaj umjetnik komponirao, inspiriran našim narodnim melosom, smatraju se biserima bosanskohercegovačke tradicionalne muzike, a njegov izvedbeni stil i muziciranje predstavlja autentični muzički izraz nastao na temeljima narodne muzičke baštine. Iz njegove harmonike osjećao se prizvuk stare Bosne, miris behara, derta i ašikluka, i davno prohujalih vremena. Njegova muzika bila je čisto zlato koje je izlazilo iz radioaparata.

Ismet Alajbegović rođen je 6. marta 1927. godine u Sarajevu, u ulici Telali, u imućnoj trgovačkoj porodici. Nadimak “Šerboˮ dobio je dok ga je njegov dedo još kao malo dijete nosio u sepetu, ili na leđima, pa bi komšiluk dobacivao: “Eno malog Šerbe.ˮ Uz Ismeta, u porodici je raslo još troje djece: brat Mušan i sestre Munevera i Halida. Njegovi roditelji bili su naklonjeni muzici, pa su oboje svirali harmoniku iz hobija. Ismetov otac bio je poznati sarajevski trgovac koji je imao sedam dućana. Komunistička vlast je poslije rata veliki dio njegove imovine oduzela. Takav nagli gubitak imovine kod Ismeta je prouzrokovao prezir prema komunistima, koji je osjećao tokom cijelog života. Iako mu je otac nudio da izabere zanimanje koje želi, ljubav prema muzici i pjesmi bila je presudna za njegov životni poziv. Prepoznavši njegov talenat za muziku, otac mu je kupio harmoniku nekog njemačkog proizvođača kada je imao dvanaest godina. Nekada bi ocu pomagao u dućanu, ali bi ta trgovina najčešće završavala tako što bi on stavio harmoniku na rame i otišao iz dućana, ostavljajući ga otvorenim. Ubrzo je počeo svirati po igrankama, sijelima i sarajevskim kahvama. To je bilo vrijeme kada se muzika pažljivo slušala i kada se narodna pjesma visoko cijenila. U sebe je upijao samo najbolje zvuke muzike svoga naroda, pamtio ih i na tim temeljima izgradio vlastiti stil muziciranja. Jedno vrijeme bio je član Muslimanskog kulturno-umjetničkog društva “Gajretˮ u kojem je svirao harmoniku. Tako je trajalo sve do oslobođenja, 1945. godine.

“Smrt fašizmu – sloboda narodu! Ovdje slobodno Radio Sarajevo!ˮ, bile su sada već povijesne riječi koje je 10. aprila 1945. godine u eter izgovorio tehničar Radija Sarajevo Đorđe Lukić Cigo i koje su označile početak emitiranja programa Radija Sarajevo. Ismet Alajbegović, tada još kao vojnik Treće proleterske sandžačke udarne brigade, od prvog dana na novoosnovanoj radiostanici počeo je svirati u duetu sa Zaimom Imamovićem. Obojica su još uvijek bili vojnici i za njihovo učestvovanje na radiju bila je potrebna dozvola vojne komande. Oni su činili prvi duet muzičara na Radiju Sarajevo. Šerbo je svirao harmoniku, a Zaim frulu. Poslije je Zaim nastavio graditi karijeru kao vokalni solista, a saradnja između njih dvojice se i dalje nastavila. Kako nisu postojali uređaji za snimanje, cjelokupan program Radija Sarajevo izvođen je uživo. Tako su Šerbo i Zaim, da bi stigli na jutarnju emisiju koja je počinjala u šest sati, znali spavati pod klavirom u studiju Radija Sarajevo. Šerbo je svirao i u kulturno-umjetničkoj ekipi Šeste armije i tu je ostao sve do kraja 1947. godine.

Radio Sarajevo je za relativno kratko vrijeme popunjavao kolektiv novim muzičarima, pa su tako na radiju počeli svirati harmonike još i Mustafa Krilić, Milorad Todorović i Jovica Petković. Jedno vrijeme, uz Šerbu, ovaj sastav je djelovao kao “Sarajevski kvartet harmonikaˮ. Kada se broj muzičara na Radiju Sarajevo još povećao, Šerbo je postavljen za rukovodioca Narodnog orkestra. Na Radiju Sarajevo audiciju za prijem vokalnih solista mogli su položiti samo najbolji i najtalentiraniji kandidati. Uz Narodni orkestar, snimali su samo najveći: Zaim Imamović, Beba Selimović, Zehra Deović, Safet Isović i Nada Mamula. Kao strog pedagog, Šerbo nije dozvoljavao da za radio snimaju kojekakvi pjevači. Zato su snimci koje je on snimio uvršteni u trajne arhivske snimke. Iz tihog i nenametljivog genija ozbiljnog pogleda zračio je visoki autoritet, koji je izgradio zahvaljujući ozbiljnom pristupu u radu.

Tokom višedecenijske karijere komponirao je ili uradio aranžmane za više od 120 pjesama i kola. Pjesme koje je komponirao na tekstove svojih kolega, prihvaćene su još za njegovog života, a danas se smatraju narodnim pjesmama, jer su nastajale na temeljima sevdalinke. Takve su “Tebi, majko, misli leteˮ, “Stara stazaˮ, “Vratnik pjevaˮ, “Bulbul pjeva okolo Mostaraˮ, “Mi smo momci Sarajlijeˮ, “Kraj pendžera Jusuf stariˮ, “Sevdalinko, pjesmo najmilijaˮ i brojne druge. Šerbo je bio nevjerovatno darovit, a po svjedočenjima njegovih kolega iz orkestra, posjedovao je izvanredan sluh i u svojoj glavi je imao sve orkestarske dionice. Iako je relativno kasno naučio note, a kako je posjedovao apsolutni muzički sluh, bez problema je znao odsvirati stvari koje bi samo jedanput čuo. O tome govori i jedna istinita anegdota. Kada je hrvatski kompozitor Ivo Tijardović jedne prilike na klaviru Šerbi odsvirao dio iz svoje operete “Mala Floramyeˮ, Šerbo je poslije sjeo za klavir i sve tako savršeno ponovio, što je dovelo do maestrovog zaprepaštenja. Tijardović je tada izjavio da je Šerbo muzički genije!

Iako je njegov doprinos razvoju i afirmaciji tradicionalne muzike nemjerljiv, Šerbu je krasila skromnost. Ponajbolje ga je opisao njegov sestrić Mirsad Telalagić, koji se ovako prisjećao: “On je bio izuzetno skroman čovjek, šutljiv, nije puno pričao. Nikada ne bi za sebe rekao da je on nešto toliko značajno uradio, da je veliki poznavalac sevdalinke. Bio je izuzetno skroman čovjek i to mu je bila njegova najveća vrlina.ˮ

Njegovo muziciranje bilo je melodijski jasno, ljupko i profinjeno, prožeto bosanskohercegovačkom tradicionalnom muzikom, besprijekorno odsvirano i vrhunski aranžirano. Perfektno je i samouvjereno vladao harmonikom, a jednako dobro znao je svirati i klavir i odsvirati neku opernu ariju. Bio je majstor i za starogradsku muziku, o čemu svjedoče zvučni zapisi starogradskih pjesama sa eminentnim interpretatorima. Bio je uzor kasnijim muzičarima, pa su tako na temeljima njegovog stvaralaštva vlastiti izraz izgradili: Omer Pobrić, Dinko Mujanović, Elvidin Krilić i drugi. Za svoj rad dobio je mnogobrojne plakete i nagrade, između ostalih, i najviše državno priznanje – Estradnu nagradu Jugoslavije.

Ismet Alajbegović Šerbo preselio je na ahiret 28. jula 1987. godine u 62. godini. Dr. Nazif Veledar, autor Leksikona znamenitih Bošnjaka, koji je objavila Bošnjačka zajednica kulture “Preporodˮ, uvrstio je Ismeta Alajbegovića Šerbu među 1.300 znamenitih Bošnjaka.

 Reference:

• Gunić, Vehid, (2006), “Najbolje sevdalinkeˮ, Tuzla: Bosnia ARS,

• Ovčina, Mirsad, emisija “Iz sehareˮ posvećena stvaralaštvu Ismeta Alajbegovića Šerbe, Radio BIR, 2011.