Danas je u Bosni i Hercegovini, ali i mnogo šire, gotovo nepoznat podatak da je jedini dobitnik prestižne Aga Khanove nagrade na prostoru Evrope za inovacijske pomake u savremenoj arhitekturi džamija, arhitekt iz Bosne i Hercegovine, akademik Zlatko Ugljen, a kome je ova nagrada dodijeljena 1983. godine za projekat Šerefudin/Bijele džamije u Visokom.

Kraj 20. i početak 21. stoljeća donio je značajnu promjenu u razmišljanju i percepciji tradicionalne bosanskohercegovačke muzike i njenog najreprezentativnijeg žanra – sevdalinke.

Izgrađena na vakufu Gazi Husrev-bega, Upravna zgrada Rijaseta Islamske zajednice u Bosni i Hercegovini raspolaže sa više od 5.000 metara kvadratnih prostora, odnosno desetinama kancelarija, amfiteatrom, salama za sastanke, ali i predivnim terasama sa pogledom na Baščaršiju.

Primjeri moderne izvedbe sevdaha

Odnos između modernosti i tradicije je kompleksan i višeznačan, ali ne nužno i isključiv. Ideja stvaralačke sinteze savremenog i tradicionalnog u bosanskohercegovačkoj arhitekturi svoju punu afirmaciju doživljava u arhitektonskim rješenjima Zlatka Ugljena.

Umjetnica Šemsa Gavrankapetanović (Sarajevo, 1945.) završila je Akademiju likovnih umetnosti u Beogradu 1968. godine u klasi profesora Nedeljka Gvozdenovića, a postdiplomske studije na istoj Akademiji, u klasi profesora Stojana Ćelića.

Međunarodni arhitektonski konkurs za projekat Muslimanskog kulturnog i vjerskog centra u Ljubljani (MVKC) ocijenjen je u javnosti kao najznačajniji evropski arhitektonski konkurs u 2011. godini.

Tradicija drvorezbarstva u konjičkom kraju datira još od kraja 19. stoljeća kada se i radovi drvorezbara iz Konjica po prvi puta predstavljaju na velikim svjetskim izložbama u Budimpešti (1896), Bruxellesu (1897), Beču (1898) i Parizu (1900).

U obitelji Nikśić i Mulić u Konjcu

“Koja je veza bosanske orijentalne arhitekture u Sarajevu sa savremenom arhitekturom?”, ovom rečenicom 1951. godine ugledni slovenski arhitekta i teoretičar arhitekture Dušan Grabrijan (1899–1952) započinje svoju studiju Bosanska orijentalna arhitektura u Sarajevu.

Šerefuddinova džamija (ili Bijela džamija) u Visokom (idejni projekat 1969. – realizacija 1979.) izvanredan je primjer kreativne i originalne transformacije osnovnih postulata oblikovanja tradicionalne bosanske džamije u jezik savremene arhitekture.

Vitalnost islamske duhovnosti i njena otvorenost u susretu sa savremenim očituje se i u sferi moderne arhitekture, umjetnosti i dizajna. Posljednjih godina sve je izraženiji broj mladih studenata koji kao teme svojih završnih radova na oblasti unikatnog oblikovanja, u okviru nastavnog programa na Akademiji likovnih umjetnosti u Sarajevu.

Značajan broj modernih i savremenih bosanskohercegovačkih umjetnika poticaj i motive nalazio je u bogatoj riznici islamske umjetnosti koja je još intenzivno bila prisutna u arhitekturi gradova, džamija, kuća, u uređenju interijera, načinu odijevanja, kaligrafiji, umijeću ukrašavanja knjiga sve do početka 20. stoljeća.

Livno, Bosna i Hercegovina

Turalibegova (Poljska) džamija dio je bogatog vakufa Turali-bega i izvorno je bila sagrađena u drugoj polovini 16. stoljeća, a svoj izvorni izgled zadržala je do kraja 19. stoljeća.

Napuštajući ravan svakodnevnice i užurbanog života gradske jezgre, spuštamo se do ulaznog trijema Bijele džamije u Visokom, započinjući komunikaciju s predstavama, željama i stremljenjima utkanim u djelo Zlatka Ugljena.

Sarajevo, Bosna i Hercegovina